DIEMEN - Veel Nederlanders zijn verslaafd aan wonen. Een gewoonte die vrijwel iedereen al vroeg ontwikkelt, meestal zonder eigen keuze. Velen komen er nooit van af en blazen uiteindelijk hun laatste adem nog uit in een seniorenwoning.
“Dat woorden als ‘inwoner’ en ‘gewoonte’ volledig genormaliseerd zijn geraakt in het dagelijks taalgebruik, geeft al aan hoe diep het probleem geworteld zit in de maatschappij”, zegt verslavingsdeskundige Gerrit de Vries. “Het begint onschuldig en vaak al op jonge leeftijd. Als kind krijg je het gratis aangeboden door de mensen die je het meest vertrouwt. Het zijn vaak de ouders die zeggen: ‘Blijf maar bij ons wonen. Het kost niks.’ De drempel is daarmee extreem laag. En voor je het weet lig je jarenlang onder een dak.”
Mooi plekje
Maar zoals bij iedere verslaving, volgt vroeg of laat het moment dat gebruikers zelfstandig moeten voorzien in hun behoefte. En dat is precies waar het misgaat. De Vries: “Dan staan ze ineens oog in oog met dealers… pardon, makelaars… die ze vriendelijk toefluisteren: ‘Kom maar, ik heb nog wel een mooi plekje voor je. Ja, het kost wel wat, maar hé… je wilt toch niet in de regen slapen?'”
Euforie
De ‘eerste woning-high’ is ondertussen een bekend fenomeen. Nieuwbakken huurders en kopers ervaren euforie, tintelingen, soms zelfs tranen. Maar net als bij andere verslavingen treedt gewenning op. “Na twee jaar reageren mensen niet eens meer op hun eigen keuken”, aldus De Vries. “Dan gaan ze op zoek naar andere middelen om weer die kick te voelen: een tuintje, een eigen parkeerplaats en uiteindelijk… de uitbouw.”
Schulden
Volgens recente cijfers is wonen inmiddels de belangrijkste oorzaak van schulden in Nederland. “Het patroon is steeds hetzelfde”, zegt De Vries. “Eerst huur je. Dan voelt het nog als iets tijdelijks. Later steken mensen hun hoofd in de financiële strop en komt het koophuis. Mensen steken zich diep in de schulden om maar de roes van een stabiel woondomein vast te kunnen houden.”
“Wie eenmaal begint met wonen, is er meestal de rest van het leven aan verknocht”, waarschuwt De Vries. “Slechts een enkeling lukt het om definitief te stoppen met wonen. Maar áls het lukt, heb je ineens veel meer tijd voor andere dingen, zoals bier drinken achter het Centraal Station.”
