DEN HAAG - In oktober mogen de Nederlanders weer naar de stembus, maar volgens een nieuwe peiling van bureau QuestionIt wordt dat waarschijnlijk de laatste keer. De meeste Nederlanders zien liever een loting dan een gang naar de stembus.
Uit een peiling van bureau QuestionIt blijkt dat maar liefst 57 procent van de Nederlanders de voorkeur geeft aan een loting in plaats van verkiezingen. Hoogleraar Staatsinrichting Cornetto Klinkers pleit er al langer voor om Nederland om te vormen in een zogenoemde occasiocratie, waarbij de macht wordt verdeeld op basis van toeval.
Klinkers legt uit: “Verkiezingen zorgen bij de deelnemende partijen voor een perverse prikkel. Om stemmen te winnen, worden allerlei beloftes gemaakt die later niet worden nagekomen. Bij een loting hebben valse verkiezingsbeloftes geen zin, omdat enkel het toeval bepaalt wie een zetel krijgt.”
Eerlijker
“Bij verkiezingen speelt ook het campagnebudget een rol”, vervolgt Klinkers. “Hoe groter het campagnebudget, hoe meer kiezers een partij kan bereiken. Hierdoor hebben grote en rijkere partijen een oneerlijk voordeel. Bij een loting heb je dat probleem niet. Bij een loting heeft elke deelnemende politicus heeft evenveel kans op een zetel. Dat is veel eerlijker.”
Steun
Meerdere Kamerpartijen steunen het lotingidee. Onder meer BBB en NSC zijn voorstander van een zetelverdeling op basis van loting. “In de recente peilingen kun je duidelijk zien dat traditionele verkiezingen gewoon niet meer werken”, zegt NSC-leider Nicolien van Vroonhoven. “Wij zouden graag zien dat de verkiezingen worden vervangen door een loting. Liefst nog vóór oktober.”
